'Pedofilie of Knapenliefde' door Gert Hekma

Uit de serie: Het woordenboek van perversies; Gay News, 108; augustus 2000

De meest omstreden perversie is heden ten dage de pedofilie, de liefde voor jongens of kinderen. Het heet pedoseksualiteit wanneer het tot seksuele handelingen komt. Veel mensen kennen dit verschil overigens niet eens. Sommige wetenschappers maken verder een onderscheid tussen pedofilie als de liefde voor kinderen die nog niet in de puberteit zitten, en efebofilie, de liefde voor pubers. We hebben een korte periode gekend dat emancipatie van de pedofiele liefde zelfs binnen de politie aanhangers had, maar daaraan is na 1980 definitief een einde gekomen. In december 1998 schreef een NRC-journalist die ik altijd voor een redelijk verlichte geest had gehouden, dat hij vond dat het thema beter van de agenda afgevoerd kon worden. Het was naar aanleiding van een debat over de gevolgen van pedofiele contacten die helemaal niet negatief zijn zoals de meeste mensen denken. Waarom niet praten over handelingen die voor monsterlijk doorgaan maar die de betrokkenen niet als zodanig ervaren? Beatrix vindt dat in de pers de leugen heerst, wanneer ik zo'n journalist lees, is mijn indruk dat de lafheid er heerst.

Maatschappelijke veroordeling

Pedoseksuele contacten zijn met Oude Pekela, Bolderkar, Betuwe, Emmerveen, Assen en Dutroux voorpaginanieuws geworden. De maatschappelijke veroordeling van zulke contacten is met de jaren alleen maar toegenomen. In veel gevallen ging het om imaginaire aanklachten waarvoor geen splinter bewijsmateriaal is gevonden. Bij Dutroux die als pedofiele duivel werd afgeschilderd, ging het om een heteroseksuele huisvader die zich uit gemakzucht aan meisjes beneden de leeftijd had vergrepen. Er zijn pedoseksuele monsters onder ons, maar niemand veroordeelt hetero's om de ouders die hun kinderen doden, de mannen die hun vrouwen vermoorden of andersom. De meeste pedo's zijn brave zielen. Een deel van hun gewelddadig gedrag zal zelfs een verklaring vinden in het feit dat ze als duivels worden afgeschilderd. Zoals sociologen zeggen, een geloof creëert feiten. Zeg je dat pedofielen monsters en moordenaars zijn, dan worden ze dat ook.

In het nieuws over pedofielen valt vaak op dat ze als onderafdeling van de homo's worden gezien. Na de moorden van Dutroux kwamen de nieuwsrubrieken met aanklachten tegen Amsterdamse homoboekwinkels, Rotterdamse homobordelen, de Spartacus Gay Guide en de Utrechtse homostudies alsof deze duivel uit de homowereld afkomstig was. Volgens mij bestaat dit beeld omdat hetero's via het gezin toegang nemen tot pedoseksuele contacten met meisjes. Het gezin kun je nauwelijks demoniseren terwijl knapenliefhebbers gemakkelijk zijn af te schilderen als gevaarlijke buitenstaanders die zonder aarzelen in de voetsporen van Dutroux treden.

Omgekeerd hebben veel homomannen het gevoel dat die "vieze mannen" uit hun jeugd een buitenkans waren. Voor menige jonge homo vertegenwoordigt de pedo niet het gevaar, maar de plezierige mogelijkheden van een buitenwereld die niet zo exclusief hetero is als het gezin. Door het sociale stigma waar homomannen nog steeds onder lijden, tonen ze tevens meer begrip voor andere seksuele voorkeuren waar hetero's hun neus voor ophalen. Het zijn vaak homomannen en soms lesbische vrouwen die het opnemen niet alleen voor pedofilie maar ook voor sadomasochisme en andere "perversies", of die betrokken zijn bij zulk plezier.

In aanzien

In veel samenlevingen stonden seksuele contacten met kinderen in hoog aanzien. Griekse mannen wilden niets liever dan seksueel genieten van de fysieke schoonheid die ze jongens toeschreven. Papoea's lieten zich door jongens pijpen of neukten die kereltjes om hen met hun zaad te vermannelijken. Die jongens waren soms niet ouder dan een jaar of zes. Niks geen gezeur over trauma's, onschuld of een ongeschikte leeftijd voor dat soort ervaringen. Het gebeurde en het werd goed geacht. Ook hier creëerde een geloof bepaalde feiten.

We hoeven evenwel helemaal niet zo ver van huis te gaan om jongens te vinden die plezier in seks hebben en er helemaal geen trauma van krijgen. Wie de levensverhalen leest van mensen als Hans van Manen, Edmund White, David Wojnarowitsj en zoveel andere nichten, krijgt een beeld van jongetjes die soms ver onder de leeftijd zijn en zelf actief op seks uit zijn. Soms doen ze het met leeftijdgenoten, vaker nog zoeken ze oudere jongens en mannen uit die in allerlei opzichten wat meer te bieden hebben. Jan Hanlo en André Gide bezweken onder de verleidingskunsten van ventjes van elf jaar. Ik heb mannen geïnterviewd die op hun zesde begonnen met de mannenjacht en daar nooit een trauma aan over hebben gehouden of de indruk hadden dat ze er te vroeg bij waren.

Ik ken aan de andere kant veel mannen die het betreuren dat ze zo lang onschuldig zijn gehouden en juist geen kans kregen om hun verlangens na te jagen. Die wat graag een oudere heer hadden ontmoet die ze liefdevol het leven had leren kennen. Voor de seks geldt zeker "jong geleerd, oud gedaan". De Franse jurist René Guyon inspireerde de uitspraak "Sex before eight or it's too late". Wanneer je de cijfers van Kinsey leest, krijg je de indruk dat mensen de achterstand die ze in hun jeugd op seksueel gebied oplopen, nooit meer inhalen. Het is net als met taal, sport, muziek: als het talent niet vroeg op weg wordt geholpen, zal de top altijd uit zicht blijven.

Wetenschappelijk onderzoek

Het filosofische werk van René Scherer en het empirische van Theo Sandfort leiden tot vergelijkbare conclusies: seks van jongeren met ouderen hoeft helemaal niet schadelijk te zijn, integendeel, soms helpt het de jongeren juist seksueel en sociaal op weg. In de stroom van onderzoek naar verkrachting, seksueel geweld en ongewenste intimiteiten is helemaal uit het oog verloren dat seksualiteit niet alleen een destructieve, maar ook een opbouwende of helende werking heeft en plezier betekent.

De VS-onderzoekers Robert Bauserman, Bruce Rind en Philip Tromovitch hebben recent bevestigd wat we al lang wisten: seksuele contacten van minderjarigen met volwassenen zijn in de regel onschadelijk. Schade treedt volgens hen alleen op wanneer het om incest of gedwongen seks gaat. Over die dwang zullen we het nog hebben wanneer vernedering aan de orde komt. Het onderzoek werd gepubliceerd in het prestigieuze Psychological Bulletin en riep de woede op van alle lokale gekken en moralisten. Zij kregen het gedaan dat het VS-congres unaniem een motie aannam met de strekking dat alle seks met kinderen misbruik was en dat alleen vanuit deze achterlijke vooronderstelling objectief onderzoek mogelijk was. Het leek mij een reden om de Nederlandse ambassadeur uit Washington terug te roepen maar zelfs de Nederlandse kranten berichtten niet over zulke schennis van kinderrechten en wetenschappelijke normen.

Gezien de geschiedenis en antropologie van seksuele contacten tussen volwassenen en kinderen, kunnen we vaststellen dat de schadelijke gevolgen van zulke contacten geheel afhankelijk zijn van de context. Helaas betekent het voor de huidige situatie met alle dwaze moeders en verbeten vaders dat kinderen ernstig lijden, niet van pedofiele contacten, maar van alle ophef en hysterie om zulke contacten. In een wereld waar liefdevolle of intieme aandacht voor kinderen wordt gezien als gevaarlijk, komen ze emotioneel te kort. De groeiende cultuur van gesloten gezinnen die vooral gedijt op VINEX-lokaties, sluit alle seksuele beelden uit hun leven behalve die van het heteroseksuele huwelijk. Waar erotische afbeeldingen en handelingen gelden als een gevaar voor de onschuld en het welzijn van kinderen, leren ze de variaties van het seksuele handwerk nooit goed kennen, laat staan dat ze die leren beheersen. De angst voor pedofilie is uiteindelijk angst voor seks. In een samenleving en met media die door en door geseksualiseerd zijn, leidt zulke angst tot hysterie, hypocrisie en geweld.

Seksualiteit wordt voor kinderen van een licht-problematische of spannende tot een traumatische handeling.

De negatieve houding ten opzicht van seksualiteit is met de seksuele revolutie niet verdwenen. Zowel pedo's als jongeren voelen daar de consequenties van. Politiek, onderwijs en gezinnen, kortom alle burgers tezamen, zouden het roer dienen om te gooien. In plaats van een demonisering van seksualiteit van kinderen, zouden we ons beter open kunnen stellen voor hun erotische dromen en belevenissen. In plaats van hen verre te houden van seksuele uitingen, zouden we hen er beter vroeg mee kunnen confronteren. De stilte rond de seksuele dromen en daden van kinderen die overheid en burgers willen afdwingen, bevestigt heteronormen en produceert daarnaast spookbeelden over alle andere vormen van seksualiteit. Ontluikende homootjes (en heterootjes) zijn daar allerminst mee gediend.