Afscheidswoord, uitvaartbijeenkomst voor Gert Hekma, Uilenburgersjoel, Amsterdam, 26 april 2022, 11.00 uur

Marie-Louise Janssen, collega-docent, Universiteit van Amsterdam

1. Lesgeven samen met Gert was altijd een feest, een mengelmoes van humor, verrassingen en nieuwe inzichten. Van 2000 tot 2017 hebben we samen les gegeven. 7 gouden jaren uit mijn carrière als docent aan de UvA. Lesgeven samen met Gert was alles behalve saai. Zijn lessen waren prikkelend en inspirerend. Daarbij was hij zeer belezen. Ik noemde hem altijd een wandelende encyclopedie. Of het nu ging om masturbatie, de theorie over het uranisme van Karl Heinrich Ulrichs, of over aseksualiteit. Hij wist altijd wel een wetenschappelijke studie die erover was verschenen. Gert had kennis over veel onderwerpen waar niemand iets over wist. Ana en ik maken thuis nog steeds grapjes over ‘ballonseks’ dat hij bespreekt in zijn boek het ABC van Perversies.

Gert was vaak heel grappig zonder dat hij het zelf door had.

Hij was grappig omdat hij ongegeneerd zichzelf was. Hij was grappig op een vertederende manier in al zijn eerlijkheid en fascinatie voor seks.

Door het dragen van één van zijn vele satijnen pakken in de klas introduceerde hij al direct het onderwerp fetishism. I’m a satin lover zei hij dan. Hiermee creëerde hij een open sfeer in de klas waarin iedereen zich vrij voelde om over seks te praten.

2. Studenten hielden van zijn open houding naar seksualiteit; ze kwamen niet meer bij als hij serieus sprak over ‘fuk in the ass’ en dat dát niet noodzakelijkerwijs hetzelfde hoefde te zijn als ‘luv’. Met zijn ontwapende houding tav seks was hij in staat om direct een open sfeer in de klas te creëren. ‘Well’ zei hij dan… it’s difficult en moedigde vervolgens iedereen aan om naar hun eigen fetisj op zoek te gaan.

Gert was geheel ontvankelijk voor alle seksverhalen in de klas. Niks was hem te vreemd. Van seksuele dromen tot seksueel gedrag. Seks werd niet omwonden door wollig en verhullend taalgebruik maar alles werd expliciet door hem benoemd.

Ontwapenend en bevrijdend!

3. Eén van zijn grote verdiensten is dat hij seksstudies blijvend op de kaart heeft gezet op de afdeling sociologie aan de UvA. Het is deze traditie die erom schreeuwt om bewaard te blijven en voort gezet te zetten.

Gert was een gedreven man die onverschrokken vocht tegen seksuele taboes, met een eindeloos verlangen naar seksuele vrijheid.

Hij was wars van seksuele taboes en heteronormatief denken. En vóór het open debat. Het constant bevragen van hetero normen en ingaan tegen hardnekkige aannames en oordelen over seks. Een echte seksuele vrijdenker. En vormde samen met anderen de vanguardia van de seksuele revolutie in Nederland.

4. Contact met de studenten

Gert had een bijzonder contact met studenten. Ik denk dat velen van ons wel eens les van hem hebben gehad. Hij was altijd zeer geïnteresseerd in de studenten, hun levens, wat ze deden, waar ze uitgingen, welke seks ze hadden. Daarbij was hij ontvankelijk voor al hun vragen. Onbevangen

sneed hij in de les onderwerpen aan waar andere mensen niet over durven spreken, zoals pedofilie of bepaalde seksfantasieën.

Hij was eigenzinnig in opinie en kleding. Maar tegelijkertijd niet snel oordelend. De studenten voelden zich altijd erg op hun gemak bij hem en voelden de vrijheid om geheel zichzelf te zijn. Je kon nooit ‘te raar’ bij hem zijn. Hij accepteerde je zoals je bent.

Hij was een warmbloedig mens. Open naar het leven en naar de ander.

Een lieve man met een groot empathisch vermogen, een loyale vriend, een inspirerende wetenschapper, en een geliefde collega.

Maar óók een tegendraads denker in een cultuur waar seks steeds minder bespreekbaar lijkt te worden en bepaalde seksuele taboes soms zelfs onbespreekbaar zijn. Waar we dagelijks als docenten herinnerd worden aan een veranderend taalgebruik en normbesef, een proces dat volgens veel studenten niet snel genoeg kan gaan.

4. Lieve Gert we zullen je enorm missen. En ik spreek hier niet alleen namens mezelf maar namens veel andere collega’s aan de UvA, zoals Laurens Buijs, Robby Davidson, David Bos, Rachel Spronk, Margriet van Heesch, Eddy Chouity en vele andere collega’s aan de UvA.

Marie-Louise